Εισαγωγική ομιλία της Συντονίστριας ΤΕΔΕΑ, Αγάθης Θεμιστοκλέους

Εισαγωγική ομιλία της Συντονίστριας ΤΕΔΕΑ,

Αγάθης Θεμιστοκλέους

"Ένα όραμα, κινδυνεύει να μείνει ένα όνειρο, αν δεν υπάρξει σχέδιο στο οποίο να εμπλακούν όλοι οι φορείς."

Ποια είναι η κατάσταση στην Κύπρο σήμερα, όσον αφορά την πρόσβαση στο δομημένο περιβάλλον και στα συστήματα μεταφοράς;

Τα άτομα με αναπηρίες, και γενικά τα εμποδιζόμενα άτομα, ζουν σε πόλεις εχθρικές. Κτίρια και δρόμοι στερούνται προσβασιμότητας.

Με τον όρο προσβασιμότητα στο δομημένο περιβάλλον εννοούμε τη δυνατότητα να επισκεφθεί κάποιος ένα κτίριο ή να διακινηθεί στο πεζοδρόμιο ή να χρησιμοποιήσει τα μέσα δημόσιας μεταφοράς, αυτόνομα και σε όποια ηλικία και φυσική κατάσταση κι αν βρίσκεται.

Κι όλα αυτά σε μια αλυσίδα, ένα συνεχές σύστημα δηλαδή, όπου η μια διευκόλυνση οδηγεί στην επόμενη. Αυτή η αλυσίδα προσβασιμότητας αποτελεί τη βασική προϋπόθεση για την κοινωνική και οικονομική ένταξη των ΑμεΑ.

Στον τόπο μας υπάρχουν κάποιες «νησίδες προσβασιμότητας», ενώ οι ελάχιστες «αλυσίδες προσβασιμότητας» είναι γεμάτες με «αδύναμους κρίκους», γιατί οι μελέτες σχεδιασμού και τα έργα γίνονται αποσπασματικά και όχι στα πλαίσια μιας συνολικής εικόνας.

Συνεπώς, συντηρείται ένα περιβάλλον εχθρικό για τα άτομα με αναπηρίες και άλλα εμποδιζόμενα άτομα. Ένα περιβάλλον που δημιουργεί αναπηρίες και αποκλεισμούς. 

Η προσβασιμότητα είναι το στοιχείο εκείνο που καθορίζει το βαθμό συμμετοχής ή αποκλεισμού των πολιτών. Τελικά είναι το στοιχείο που χαρακτηρίζει το επίπεδο πολιτισμού μιας χώρας.

Η προσβασιμότητα, παράλληλα, είναι η βάση για την αλλαγή της νοοτροπίας της κυπριακής κοινωνίας και το πέρασμά της από το ιατρικό μοντέλο θεώρησης της αναπηρίας, στο κοινωνικό μοντέλο.

Το «ΙΑΤΡΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ», στο οποίο βρίσκεται ακόμα η Κύπρος, θεωρεί τα ΑμεΑ ως άτομα ασθενή, εξαρτώμενα και ανίκανα για εργασία. Άρα, για το μοντέλο αυτό, η αναπηρία είναι η κύρια αιτία της απομόνωσης των ΑμεΑ.

Αντίθετα, το «ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ» θεώρησης της αναπηρίας, το οποίο έχει υιοθετήσει η Ευρώπη, θεωρεί,  το περιβάλλον ως την κύρια αιτία της απομόνωσης των ΑμεΑ.

Η νέα αυτή θεώρηση απαιτεί και την αναθεώρηση του τρόπου σχεδιασμού μας, με μέτρο όχι τον μέσο όρο της ανθρώπινης δύναμης, αλλά  τη διευκόλυνση της ανθρώπινης αδυναμίας.  Και βέβαια, τη συνειδητοποίηση ότι: η απομόνωση των ΑμεΑ δεν οφείλεται στην αναπηρία τους, αλλά στον τρόπο που σχεδιάζουμε το δομημένο περιβάλλον, ένα περιβάλλον ανίκανο να προσφέρει τις απαραίτητες διευκολύνσεις στην κατηγορία αυτή των πολιτών ώστε να αναπτύξουν το μέγιστο των δυνατοτήτων τους.

Εξάλλου, η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, που έχει κυρωθεί πρόσφατα και από την Κυπριακή Δημοκρατία, τονίζει την προσβασιμότητα ως κεντρικής σημασίας για τα δικαιώματα των ανθρώπων. Στην ίδια γραμμή, η «Στρατηγική για την Αναπηρία 2010-2020» της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναγνωρίζει την προσβασιμότητα ως πρωταρχικό τομέα δράσης.

Κυρίες και κύριοι,  κάθε φορά που οι επιστήμονες μηχανικοί της Κύπρου και οι φορείς των αναπήρων ενώνουν τις δυνάμεις τους για μια παρόμοια εκδήλωση, δημιουργείται μια σημαντική δυναμική για να γίνουν αποφασιστικά βήματα τόσο από το κράτος όσο και από τον τεχνικό κόσμο του τόπου μας, προς την κατεύθυνση του καθολικού σχεδιασμού, δηλαδή του σχεδιασμού για όλους.

Το πρώτο σεμινάριο, που έγινε το 1998 από την εταιρεία Σύνοδος, λειτούργησε ως μοχλός πίεσης για την ψήφιση από τη Βουλή του Κανονισμού 61Η για τη χρήση των κτιρίων από τα άτομα με αναπηρία.

Στη συνέχεια δημιουργήθηκε η ΤΕΔΕΑ, η οποία ήταν και εξακολουθεί να είναι πίσω από κάθε δράση που άπτεται της προσβασιμότητας.

Το δεύτερο σεμινάριο, του 2002, οδήγησε στη σύσταση του Γραφείου Σχεδιασμού για τα ΑμεΑ στο Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων.  Ένα γραφείο που στόχο έχει την προώθηση της προσβασιμότητας τόσο στη δημόσια υπηρεσία όσο και στην κυπριακή κοινωνία γενικότερα.

Ευελπιστούμε ότι με την τρίτη αυτή εκδήλωση, με θέμα τις «Προσβάσιμες πόλεις» και τις ευρωπαϊκές πρακτικές και πρότυπα που θα επεξηγηθούν σήμερα, θα δημιουργηθεί μια δυναμική για νέα, αποφασιστικά βήματα, και από το κράτος και από τον τεχνικό κόσμο, για να δημιουργηθούν και στη χώρα μας πόλεις ασφαλείς και προσβάσιμες για ΟΛΟΥΣ. Ταυτόχρονα, θέλω να πιστεύω ότι η ημερίδα αυτή θα καταστεί το ορόσημο για την είσοδο της χώρας μας επίσημα στο κοινωνικό μοντέλο θεώρησης της αναπηρίας.

Μέχρι σήμερα μιλούσαμε για ευαισθητοποίηση και στηριζόμαστε στην καλή θέληση κάποιων μελετητών του τεχνικού κόσμου ή στην αφύπνιση της συνείδησης κάποιων πολιτικών. Δεν μπορούμε πια να «μιλάμε» για ευαισθητοποίηση Ήρθε η ώρα να μιλήσουμε με άλλες λέξεις και να φέρουμε στο προσκήνιο έναν άλλο όρο για να εκφράσουμε αυτό που πρέπει να γίνει.

Τώρα είναι η ώρα της «ευθύνης». Πολιτικής ευθύνης, κοινωνικής, ατομικής και ταυτόχρονα συλλογικής.

Ελπίζουμε πως αυτή η ημερίδα θα αποτελέσει την απαρχή για την υιοθέτηση της νέας αυτής κουλτούρας και μιας νέας εποχής στο σχεδιασμό του δομημένου περιβάλλοντος. 

. Ένα όραμα, κινδυνεύει να μείνει ένα όνειρο, αν δεν υπάρξει σχέδιο στο οποίο να εμπλακούν όλοι οι φορείς.

Γι’ αυτό και πεποίθησή μας είναι πως έφτασε η ώρα το κράτος και οι τοπικές αρχές να καταθέσουν συγκεκριμένα προγράμματα και σχέδια δράσης που να περιγράφουν πώς και σε ποιο χρόνο θα μπορέσουμε να απολαμβάνουμε πόλεις φιλικές για όλους και στον τόπο μας.

Κι αυτό δεν αφορά μόνο κάποιους συμπολίτες μας που είχαν την ατυχία να βρουν μπροστά τους ιδιαίτερες δυσκολίες. Μας αφορά όλους. Γιατί η δημοκρατία σε μια χώρα μετριέται όχι μόνο με το πόσα δικαιώματα έχουν οι πολλοί, αλλά με το πόσο διασφαλίζονται τα δικαιώματα των μικρότερων ομάδων. Αν οι πολλοί – αυτοί που αποφασίζουν σε μια δημοκρατία – αποφασίζουν με κριτήριο τις ανάγκες και του τελευταίου πολίτη, τότε μπορούμε να είμαστε περήφανοι για τον πολιτισμό μας. Κι ο καθένας από μας έχει την ευθύνη να οδηγήσει την κοινωνία προς αυτή την κατεύθυνση.

Η προσβασιμότητα μας αφορά όλους


Στην Αργυρώ Λεβέντη

Η σημερινή ημερίδα είναι αφιερωμένη στη μνήμη μιας γυναίκας, που όχι μόνο ανέπτυξε το μέγιστο των δικών της δυνατοτήτων, αλλά με τη ζωή και το έργο της άνοιξε το δρόμο σε όλα τα άτομα με αναπηρία στην Ελλάδα αλλά και στην Κύπρο.

Η Αργυρώ Λεβέντη, αρχιτέκτονας, έμεινε παραπληγική μετά από αυτοκινητικό δυστύχημα. Τιμώντας το όνομά της, ήταν η πρώτη που μίλησε για ράμπες, για προδιαγραφές, για την εξίσωση των ευκαιριών για τα ΑμεΑ και ίδρυσε το Γραφείο Μελετών για τα ΑμεΑ στο ελληνικό ΥΠΕΧΩΔΕ.

Εμείς εδώ στην Κύπρο είχαμε την τιμή και τη χαρά να τη γνωρίσουμε στο 2ο σεμινάριο που διοργάνωσε η Σύνοδος, το 2002, μαζί με όλους τους πολύτιμους συνεργάτες της, εκ των οποίων και ο Γιάννης ο Πολυχρονίου, που είναι μαζί μας σήμερα. Ο ρόλος τους ήταν καταλυτικός στη δημιουργία του Γραφείου Σχεδιασμού για τα ΑμεΑ στο Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων.

Η Αργυρώ Λεβέντη έφυγε ήσυχα τον Αύγουστο του 2011, αφήνοντας πίσω της ένα δυσαναπλήρωτο κενό, μα κι ένα ανεκτίμητο έργο. Εμείς όμως, και ως ΤΕΔΕΑ και ως Γραφείο Σχεδιασμού για Άτομα με Αναπηρίες, θα συνεχίσουμε το έργο που μας ενέπνευσε, γιατί η χώρα μας δυστυχώς έχει μείνει πίσω και το χρειάζεται.  

Ομιλία Δημήτρη Λαμπριανίδη, Πρoέδρου ΟΠΑΚ στην 3η Ημερίδα Προσβασιμότητας

Αγαπητοί φίλοι, εκλεκτοί προσκεκλημένοι,

Θέλω να σας ευχαριστήσω θερμά για την παρουσία σας εδώ και για το ενδιαφέρον που δείχνετε σε ένα θέμα που αφορά θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα και επηρεάζει τον βαθμό συμμετοχής στη ζωή μεγάλου ποσοστού του πληθυσμού μιας χώρας και κατ’επέκταση την κοινωνική ενσωμάτωση των ατόμων με αναπηρίες.

Ένα θέμα που θα περιστραφεί κυρίως γύρω από μία από τις σημαντικότερες και αρχαιότερες εφευρέσεις. Του τροχού.  Κάρα με τροχούς έχουν βρεθεί σε προϊστορικούς τάφους οι οποίοι χρονολογούνται γύρω στο 3700 π.Χ. ενώ η παλαιότερη καταγραφή επίπλων με τροχούς είναι στην Κίνα και Ελλάδα τον 6^ο αιώνα π.χ. Στην Ελλάδα βρέθηκε απεικόνιση σε ένα αγγείο ενός παιδικού κρεβατιού με τροχούς ενώ οι πρώτες ενδείξεις για χρήση τροχών σε καθίσματα με σκοπό την μετακίνηση ατόμων με αναπηρίες χρονολογούνται περίπου τον τρίτο αιώνα πχ στην Κίνα.

Τόσες εκατοντάδες η και χιλιάδες χρόνια μετά, δυστυχώς ακόμα συντηρούμε πόλεις γεμάτες εμπόδια τα οποία δεν επιτρέπουν στους τροχούς ενός τροχοκαθίσματος να προσφέρουν απρόσκοπτη διακίνηση και συμμετοχή στη ζωή στον χρήστη του. Αυτό αποδεικνύει ότι σε μεγάλο βαθμό η αναπηρία είναι κοινωνική κατασκευή και δεν είναι πρόβλημα του ίδιου του ατόμου αφού το περιβάλλον είναι αυτό που εμποδίζει το άτομο να συμμετέχει στη ζωή. Συχνά ακούμε την πρόταση: ‘λόγω του τραύματος το άτομο καθηλώθηκε στο αναπηρικό τροχοκάθισμα’,,, και συνδέουμε το αναπηρικό τροχοκάθισμα με τον περιορισμό της δυνατότητας συμμετοχής στη ζωή, των κινήσεων και της διακίνησης του ατόμου αγνοώντας ότι αυτός ο περιορισμός είναι αποτέλεσμα του λανθασμένου σχεδιασμού του δομημένου περιβάλλοντος το οποίο αδυνατεί,,, να ανταποκριθεί στις ανάγκες μετακίνησης ενός τροχοκαθίσματος.

Στόχος αυτής της ημερίδας είναι να βοηθήσει στην μεταμόρφωση του περιβάλλοντος που ζούμε για να γίνει πιο φιλικό στα άτομα με αναπηρίες και κινητικές αδυναμίες, να αφαιρέσει τα εμπόδια που συναντούμε στο μέγιστο δυνατό βαθμό με στόχο να προσφέρουμε την δυνατότητα ίσης συμμετοχής στη ζωή και της πλήρης κοινωνικής ενσωμάτωσης των ατόμων με αναπηρίες και κινητικές αδυναμίες.

Ζούμε σε μια χώρα που τα άτομα με αναπηρίες είναι περισσότερο ανάπηρα λόγω των πολλών εμποδίων που συναντούν συχνά όταν προσπαθήσουν να βγουν από το σπίτι τους, ζούμε σε μια χώρα που συντηρεί εμπόδια τα οποία αποκλείουν τα άτομα με αναπηρίες μειώνοντας τον βαθμό συμμετοχής στη ζωή, μειώνοντας τις ευκαιρίες στις οποίες έχουν πρόσβαση, μειώνοντας την ποιότητα ζωής τους, εμποδίζοντας την κοινωνική ενσωμάτωση τους, συντηρώντας διακρίσεις εις βάρος αυτών των ατόμων και των οικογενειών τους.

Ζούμε σε μια εποχή που σημασία έχουν οι ικανότητες και όχι οι ανικανότητες και πρέπει η κοινωνία να προσφέρει την δυνατότητα στα άτομα με αναπηρίες να αξιοποιήσουν τις ικανότητες τους και να συμμετέχουν στη ζωή. Αυτό θα το πετύχουμε αν σχεδιάζουμε και δημιουργούμε με τρόπο που θα λαμβάνουμε υπόψη τις ανάγκες όλων των ανθρώπων και ειδικά αυτών με κινητικές αδυναμίες και αναπηρίες. Η υποδομή προσβασιμότητας και η υιοθέτηση της φιλοσοφίας ‘σχεδιασμός για όλους’ έχει πολλαπλά κοινωνικοοικονομικά οφέλη και θετικά αποτελέσματα στην ποιότητα ζωής όλων των ανθρώπων’,,, αφού περισσότεροι από τους μισούς πολίτες είναι άτομα που αντιμετωπίζουν κινητικές αδυναμίες και χαρακτηρίζονται εμποδιζόμενα άτομα. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν πέρα από τα άτομα με αναπηρίες, οι ηλικιωμένοι, τα μικρά παιδιά, οι γονείς που σπρώχνουν παιδικό καρότσι, οι έγκυες γυναίκες και πολλοί άλλοι.

Έχω περάσει την μισή μου ζωή στο τροχοκάθισμα και βιώνω καθημερινά τις αρνητικές επιπτώσεις που φέρνει στη ζωή η έλλειψη προσβασιμότητας. Συχνά δεν ρωτώ τον εαυτό μου πριν φύγω από το σπίτι ‘που θέλω’ η ‘που πρέπει να πάω σήμερα’ αλλά ‘που υπάρχει πρόσβαση για να μπορέσω να πάω’ και πρέπει καθημερινά να βρίσκω λύσεις για να φτάσω στον προορισμό μου. Και αυτό είναι αποτέλεσμα της αδυναμίας του περιβάλλοντος που ζω να μου προσφέρει ισότιμη μεταχείριση αφού αυτοί που το σχεδίασαν δεν έλαβαν υπόψη στον απαιτούμενο βαθμό τις ανάγκες των ατόμων που διακινούνται με αναπηρικό τροχοκάθισμα.

Φανταστείτε να μην μπορείτε να μπείτε σε μια τράπεζα, ένα φαρμακείο, ένα περίπτερο, ένα φούρνο, ένα σχολείο ή ένα κατάστημα για να αγοράσετε ένα δώρο. Φανταστείτε να σας καλέσουν σε μια εκδήλωση και να μην μπορείτε να μπείτε στο κτίριο και εκείνη τη στιγμή το εμπόδιο να σταματά όχι μόνο εσένα αλλά και το άτομο ή τα άτομα που σε συνοδεύουν. Φανταστείτε να μην μπορείτε να πάτε στην σχολική γιορτή του παιδιού σας. Αυτά για πολλούς συνάνθρωπους μας είναι ρουτίνα σε ένα περιβάλλον ανάπηρο.

Για να πετύχουμε το σκοπό της μεταμόρφωσης των πόλεων μας πρέπει με όραμα να δουλέψουμε μεθοδικά. Πρέπει να αποφασίσουμε ότι ο κάθε ένας μας στον μέγιστο δυνατό βαθμό πρέπει και θα επηρεάσει προς αυτή την κατεύθυνση. Όχι μόνο επειδή πιθανόν να το απαιτεί μια νομοθεσία αλλά επειδή πρέπει. Πέρα από νομική υποχρέωση και θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, η προσβασιμότητα πρέπει να θεωρείται κοινωνική υποχρέωση από όλους μας αφού σαν άνθρωποι πρέπει να δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για ισότιμη μεταχείριση και συμμετοχή στη ζωή όλων των πολιτών μιας χώρας.

Η χώρα μας υπέγραψε στις 30 Μαρτίου 2007, στη διάρκεια τελετής που έλαβε χώρα στην αίθουσα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες.

Πρόκειται για την πρώτη συνθήκη ανθρωπίνων δικαιωμάτων του 21ου αιώνα που θα σηματοδοτήσει την απαρχή μιας καλύτερης αντιμετώπισης των αναπήρων παγκοσμίως. Το άρθρο 9 της σύμβασης αφορά τα θέματα προσβασιμότητας και η εφαρμογή των προνοιών είναι εξαιρετικά σημαντική για να πετύχουμε το σκοπό μας.

Καθοριστικό ρόλο σε αυτό το εγχείρημα έχει βέβαια η πολιτεία και οι τοπικές αρχές. Η πολιτεία η οποία στην χώρα μας διαχρονικά αρνείται να αναλάβει τις ευθύνες που έχει γύρω από αυτό το θέμα και τον ρόλο που της αναλογεί. Όταν το 2003 με ευκαιρία του Ευρωπαϊκού Έτους Ατόμων με Αναπηρίες έγινε ένα παρόμοιο συνέδριο αποφασίστηκαν κάποια έργα που αφορούσαν την προσβασιμότητα. Ένα από αυτά ήταν η δημιουργία του γραφείου σχεδιασμού για άτομα με αναπηρίες,,, το οποίο λειτούργησε στο Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων και στελεχώθηκε από μία αξιόλογη αρχιτέκτονα, που είναι ειδική στα θέματα προσβασιμότητας η οποία είναι και άτομο με αναπηρία. Δέκα χρόνια μετά το γραφείο αυτό είναι ακόμα στελεχωμένο με μόνο ένα άτομο ενώ οι προσπάθειες μας για να στελεχωθεί σωστά έπεσαν στο κενό αφού δεν βρήκαμε την απαραίτητη ανταπόκριση. Έχουμε συναντήσει όλους τους προηγούμενους Υπουργούς Συγκοινωνιών τα τελευταία 10 χρόνια και δυστυχώς όλοι έμειναν στις υποσχέσεις. Αυτό δείχνει την αδυναμία κατανόησης σε τεχνοκρατικό επίπεδο των αναγκών που υπάρχουν σε αυτό το θέμα αλλά και της ευθύνης του κράτους. Καλώ τον Υπουργό Συγκοινωνιών  φεύγοντας από αυτή την ημερίδα,,, από την Δευτέρα και πριν τις επερχόμενες προεδρικές εκλογές να απαιτήσει από τους υφιστάμενους του να στελεχωθεί επαρκώς το γραφείο σχεδιασμού για άτομα με αναπηρίες. Μια τέτοια πολιτική απόφαση και δέσμευση του Υπουργού Συγκοινωνιών θα είναι εξαιρετικά σημαντική πράξη μετά την διεξαγωγή αυτής της ημερίδας’,,, γιατί θα αποδείξει ότι το κράτος επιθυμεί να θέσει ψηλά στις προτεραιότητές του το θέμα της προσβασιμότητας. Ζητώ από τον Υπουργό Συγκοινωνιών να μας προσκαλέσει σε συνάντηση την ερχόμενη εβδομάδα με μοναδικό θέμα την αναβάθμιση του γραφείου σχεδιασμού για άτομα με αναπηρίες για να μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες που υπάρχουν σε μια ανάπηρη χώρα.

Λυπούμαι να παρατηρήσω ότι οι τοπικές αρχές και ειδικά οι τοπικοί άρχοντες δηλώνουν σήμερα σχεδόν όλοι απόντες παρ’ όλο που έχουν προσκληθεί να παραστούν σε αυτή την εκδήλωση. Απόντες όπως δηλώνουν διαχρονικά στα θέματα προσβασιμότητας αφού πέρα από την έλλειψη πρωτοβουλιών προς αυτή την κατεύθυνση επιδεικνύουν και ένοχη ανοχή σε παρανομίες που παρατηρούνται από επιχειρηματίες σε αυτά τα θέματα. Ευχαριστώ τον Δήμαρχο Λευκωσίας που είναι μαζί μας, Δήμαρχος μιας αδικημένης πόλης που πήρε υποσχέσεις οι οποίες ποτέ δεν υλοποιήθηκαν για ένα σημαντικό πρότυπο έργο. Το 2003 στα πλαίσια του συνεδρίου που έγινε με ευκαιρία του Ευρωπαϊκού Έτους Ατόμων με Αναπηρίες,,,, αποφασίστηκε και η ανακατασκευή της Λεωφόρου Μακαρείου για να γίνει ένας δρόμος πρότυπο σε θέματα προσβασιμότητας. Δυστυχώς αυτό το έργο δεν υλοποιήθηκε ποτέ και η Λεωφόρος Μακαρείου, η κεντρικότερη οδός της χώρας μας είναι σε πολύ άσχημα χάλια που δεν τιμούν κανένα.

Έχουμε επανειλημμένως συζητήσει το θέμα αυτό με προηγούμενους Υπουργούς Συγκοινωνιών και τουλάχιστον άλλες 2 φορές έγινε προσπάθεια να προωθηθεί αυτό το έργο χωρίς αποτέλεσμα. Τώρα γνωρίζουμε ότι υπάρχει αίτημα στην Πολεοδομία για να αποδεχτεί πρόταση του Δήμου Λευκωσίας για να γίνει ανάπλαση της οδού Ευαγόρου, Στασικράτους και Λεωφόρου Μακαρείου. Καλώ την Υπουργό Εσωτερικών η οποία διετέλεσε και Δήμαρχος Λευκωσίας να στηρίξει αυτή την προσπάθεια και να δεσμευτεί το κράτος ότι θα χρηματοδοτηθεί αυτό το έργο για να αποκτήσει η Πρωτεύουσα την υποδομή και εικόνα που της αξίζει. Έστω και καθυστερημένα αυτό το έργο πρέπει να γίνει για να δώσουμε παραδείγματα για την μεταμόρφωση των πόλεων μας ξεκινώντας από την καρδιά της πρωτεύουσας. Πόλεις που πρέπει να προσφέρουν την δυνατότητα σε όλους τους πολίτες να τις περπατούν με άνεση και ασφάλεια.

Τελειώνοντας θέλω να δείτε αυτή τη φωτογραφία. Είναι εικόνα μιας παιδικής κούνιας η οποία έχει μια ιδιαιτερότητα. Προορίζεται για παιδάκια που διακινούνται με αναπηρικό τροχοκάθισμα. Ας αντιληφθούμε την ευθύνη που έχουμε για να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον δεκτικό που να σέβεται την διαφορετικότητα και να μεταχειρίζεται τους ανθρώπους ίσα προσφέροντας τους ευκαιρίες συμμετοχής. Ας κάνουμε πόλεις φιλόξενες σε όλους τους ανθρώπους σχεδιάζοντας σωστά.

Ημερίδα Προσβασιμότητας - Όλοι παρόντες στο κάλεσμα της ΤΕΔΕΑ

 Η Ημερίδα «Προσβάσιμες πόλεις - Σχεδιάζω χωρίς να αποκλείω» που διοργάνωσε η εταιρεία «Σύνοδος» σε συνεργασία  με την ΤΕΔΕΑ, την ΟΠΑΚ και το Γραφείο Σχεδιασμού του Υπ. Σ&Ε διεξήχθη με επιτυχία στις 2 Φεβρουαρίου 2013 στην αίθουσα εκδηλώσεων του Προεδρικού Μεγάρου. Η Ημερίδα τελούσε υπό την σιγίδα της συζύγου του Προέδρου της Δημοκρατίας κ 'Ελσης Χριστόφια.

Υπό την Αιγίδα της κας Έλσης Χριστόφια

Υπουργός Εσωτερικών Ελένη Μαύρου

Υπουργός Συγκοινωνιών και Έργων Ευθύμιος Φλουρέντζος

Οι Βουλευτές == Κουκουμά και Γιώργος Περδίκης

Ο Δήμαρχος Λευκωσίας -- Γιωρκάτζης

Ο Έφορος Εσωτερικού Ελέγχου κ. Ανδρέας Λαμπριανού δεξιά και

ο Πρόεδρος Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Ανδρέας Πετρίδης

Η Επίτροπος Διοίκκησης Ελίζα Σαβββίδου

Γεν. Διευθυντής ΥΣ&Ε Αλέκος Μιχαηλίδης

Η Διευθύντρια Τμήματος Κοινωνικής Ενσωμάτωσης 

Χριστίνα Φλουρέντζου

Οι κύριοι ομιλητές Παπαμιχαήλ και Γιάννης Πολυχρονίου 

Συντονιστής συζήτησης  ημερίδας Αντρέας Νικολάου Αρχιτέκτων

Ιωάννης Πολυχρονίου  Αρχιτέκτων Μηχανικός,

Προϊστάμενος Γραφείου ΑμεΑ στο Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού,

Διεύθυνση Μελετών Μουσείων και Πολιτιστικών Κτιρίων,

Μέλος της Επιτροπής Προσβασιμότητας ΥΠΕΚΑ.

Ομηλητές Κλέλια Πετρίδου, Αρχιτέκτων, Υπεύθυνη Γραφείου ΑμεΑ ΥΣΕ

Δημήτρης Λαμπριανίδης Πρόεδρος ΟΠΑΚ

Στέλλα Φυλακτίδου Αν Αρχιτέκτων ΤΔΕ

Αγκέλικα Σοφόκλη Αρχιτέκτων

Α ΣοφόκληςΠολ Μηχανικός

Δύο φίλες από ΠΟΛΣΜΗΚ

ΠΡΟΣΚΕΚΛΗΜΕΝΟΙ ΟΜΙΛΗΤΕΣ

Ιωάννης Πολυχρονίου

Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ (1975), εμπειρογνώμων σε θέματα πρόσβασης ΑμεΑ.

Ελεύθερος επαγγελματίας ως το 1982. Στη συνέχεια εργάζεται στη Διεύθυνση Μελετών Μουσείων και Πολιτιστικών Κτιρίων της Γενικής Γραμματείας Πολιτισμού, με αντικείμενο την σύνταξη μελετών και επίβλεψη μελετών και έργων μουσείων, μελέτη εσωτερικών χώρων, οργάνωση και διεξαγωγή αρχιτεκτονικών διαγωνισμών,  σύνταξη προδιαγραφών, επίβλεψη μελετών και έργων. Είναι Προϊστάμενος του Τμήματος Αρχιτεκτονικών Μελετών και του Γραφείου Προσβασιμότητας Ατόμων με Αναπηρία. Το Γραφείο είναι αρμόδιο για θέματα πρόσβασης και εξυπηρέτησης ΑμεΑ σε κτίρια που στεγάζουν Υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Πολιτισμού. Συνεργάζεται επίσης με τις αρμόδιες διευθύνσεις για την εξασφάλιση της πρόσβασης ΑμεΑ σε μουσεία και τόπους ιστορικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Εκπρόσωπος του Υπουργείου Πολιτισμού στο Γραφείο Μελετών ΑμεΑ του ΥΠΕΚΑ και μέλος της ομάδας εργασίας που συνέταξε τις Οδηγίες Σχεδιασμού «Σχεδιάζοντας για όλους» του ΥΠΕΚΑ. Συμμετοχή στο κοινοτικό πρόγραμμα Helios II «Κοινωνική Ενσωμάτωση Μειονεκτούντων Ατόμων» 1993-1996. Μέλος της ομάδας εργασίας για το «Ευρωπαϊκό Έτος ΑμεΑ 2003» και της «Επιτροπής Προσβασιμότητας» που είχε συσταθεί από την Οργανωτική Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων  Αθήνα 2004 Α.Ε.  Ανήκει στο διδακτικό προσωπικό του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης και ως εισηγητής σε σεμινάρια εκπαίδευσης δημοσίων υπαλλήλων, που διοργανώθηκαν σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, παρουσίασε την νομοθεσία και τις προδιαγραφές για την πρόσβαση και εξυπηρέτηση των ΑμεΑ.  Έχει λάβει μέρος ως εισηγητής σε πολλές ημερίδες, σεμινάρια και συνέδρια και έχει συντάξει μελέτες – συμμετάσχει σε έρευνες - δημοσιεύσει άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά,  σχετικά με τα ΑμεΑ

Κατερίνα Παπαμιχαήλ

Η Κατερίνα Παπαμιχαήλ είναι αρχιτέκτων μηχανικός, εμπειρογνώμων στο σχεδιασμό προσβάσιμου δομημένου περιβάλλοντος.  Υπήρξε συνεργάτης του Γραφείου Μελετών για Άτομα με Ειδικές Ανάγκες του Υπουργείου Περιβάλλοντος,  Χωροταξίας και Δημοσίων έργων (Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε ) και μέλος της Ομάδας Σύνταξης των Έλληνικών Οδηγιών Σχεδιασμού “Σχεδιάζοντας για όλους”.  Εργάστηκε από το 1983 μέχρι το Φεβρουάριο του 2012  στον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας  (Ο.Ε.Κ), ως μελετήτρια, υπεύθυνη για τον σχεδιασμό προσαρμόσιμων κατοικιών, ως υπεύθυνη για τη μελέτη των κατοικιών του Ολυμπιακού -  Παραολυμπιακού Χωριού της Αθήνας και ως προϊσταμένη του τμήματος Αρχιτεκτονικών Μελετών.

Για την περίοδο 2001-2004 εργάστηκε για την Οργανωτική Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων «Αθήνα 2004», ως Διευθύντρια Τομέα για το Ολυμπιακό και Παραολυμπιακό  Χωριό, υπεύθυνη την προσβασιμότητα της συνδυασμένης εγκατάστασης.  Έχει συμμετάσχει ως ομιλήτρια σε διεθνή και Ευρωπαϊκά συνέδρια καθώς και σε  ευρωπαϊκά προγράμματα σχετικά με την προσβασιμότητα του δομημένου περιβάλλοντος και τον προσβάσιμο τουρισμό.  Έχει εργαστεί ως εμπειρογνώμονας για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Προτύπων (European Committee for standardisation-CEN ) σχετικά με την καθιέρωση Ευρωπαϊκών Προτύπων για τη δημοπράτηση και τον έλεγχο Δημοσίων Έργων.

Έχει διατελέσει μέλος και εκπρόσωπος της Ελλάδας στο EIDD (European Institute of Design and Disability).  Είναι μέλος της Επιτροπής Προσβασιμότητας του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας και του Ευρωπαϊκού Φορέα ΕΝΑΤ (European Network for Accessible Tourism). Τελευταία δημοσίευση της είναι το κεφάλαιο για την εξασφάλιση προσβασιμότητας στα  ξενοδοχεία: “Accessible Hotels: Design Essentials” στο βιβλίο “Best Practice in Accessible Tourism” Buhalis et al. Eds. (2012), Channel View Publications. 

Ομιλία κυρίας Έλσης Χριστόφια

Έλση Χριστόφια

«Η Κυβέρνηση προωθεί την κοινωνική ένταξη ατόμων με αναπηρίες»

Η Κυβέρνηση Χριστόφια έχει αναπτύξει σειρά από δράσεις για την προώθηση της κοινωνικής ένταξης όλων των ατόμων με αναπηρίες, ανεξαρτήτως του είδους και του βαθμού της αναπηρίας τους, δήλωσε σήμερα η σύζυγος του Προέδρου της Δημοκρατίας Έλση Χριστόφια.

Σε χαιρετισμό της στην ημερίδα «Προσβάσιμες πόλεις – Σχεδιάζω χωρίς να αποκλείω», που διοργάνωσε στο Προεδρικό Μέγαρο, η εταιρεία Σύνοδος σε Συνεργασία με την ΤΕΔΕΑ, την ΟΠΠΑΚ και το Γραφείο Σχεδιασμού ΑμεΑ ΥΣΕ, η κα. Χριστόφια συνεχάρη τους διοργανωτές «γιατί έμπρακτα συμβάλλουν στην προσπάθεια για δημιουργία εκείνης της δυναμικής που θα ωθήσει τα πράγματα προς τον κατάλληλο σχεδιασμό του δομημένου περιβάλλοντος με τρόπο ώστε αυτό να είναι προσβάσιμο, ασφαλές και φιλικό για όλους τους πολίτες».

«Από ένα κράτος πρόνοιας είναι απαραίτητο να ασκούνται ωφέλιμες δράσεις και πολιτικές  που να έχουν σαν στόχο τον εκσυγχρονισμό της κοινωνικής μέριμνας και προστασίας», είπε, προσθέτοντας ότι «οι πολιτικές για πλήρη ενσωμάτωση των ατόμων με αναπηρίες στο κοινωνικό σύνολο είναι ιδιαίτερα σημαντικές.

Σημείωσε ότι η Κυβέρνηση Χριστόφια έχει αναπτύξει σειρά από δράσεις «για την προώθηση της κοινωνικής ένταξης όλων των ατόμων με αναπηρίες, ανεξαρτήτως του είδους και του βαθμού της αναπηρίας τους».

«Είναι πεποίθηση μας», είπε, « ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν δυνατότητες για δημιουργία και προσφορά, φτάνει η κοινωνία μας να παρέχει ίσες ευκαιρίες για αξιοποίηση και ανάπτυξη αυτών των δυνατοτήτων».

«Η προσβασιμότητα όλων στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον είναι ένα σημαντικό στοιχείο που προωθεί την ισότητα μεταξύ των ανθρώπων. Η κοινωνία μας έγκαιρα συνειδητοποίησε την ανάγκη δημιουργίας της απαραίτητης υποδομής και έλαβε μέτρα προς την κατεύθυνση του σχεδιασμού και της υλοποίησης τους. Ωστόσο υπάρχουν πολλά περαιτέρω βήματα που πρέπει να γίνουν», πρόσθεσε.

«Με ιδιαίτερη συγκίνηση κηρύσσω την έναρξη μιας ημερίδας που τιμά τη μνήμη της Αργυρώς Λεβέντη, μιας γυναίκας που πρώτη σχεδίασε προσβάσεις και διευκολύνσεις για τα άτομα με αναπηρίες στην Κύπρο», κατέληξε.

Η ημερίδα διοργανώθηκε από την Τεχνική Επιτροπή Διευκολύνσεων Εμποδιζομένων Ατόμων και την Οργάνωση Παραπληγικών Κύπρου σε συνεργασία με το Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου.

Ελένη Μαύρου: Προτεραιότητα Μας Η Προσβασιμότητα Των Ατόμων Με Αναπηρία

Ελένη Μαύρου: Προτεραιότητα Μας Η Προσβασιμότητα Των Ατόμων Με Αναπηρία

προτεραιότητες των προσπαθειών μας για εξασφάλιση της αξιοπρεπούς διαβίωσης των ατόμων με αναπηρία, δήλωσε σήμερα η Υπουργός Εσωτερικών Ελένη Μαύρου.

Σε χαιρετισμό της στην ημερίδα «Προσβάσιμες πόλεις –Σχεδιάζω χωρίς να αποκλείω», στο Προεδρικό Μέγαρο που οργάνωσε η Τεχνική Επιτροπή Διευκολύνσεων Εμποδιζομένων Ατόμων, η κα. Μαύρου είπε ότι «περίπου 80 εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ έχουν κάποια αναπηρία», σημειώνοντας ότι «με τη γήρανση της κοινωνίας μας, ο αριθμός των ατόμων με αναπηρία ή μειωμένη κινητικότητα αυξάνεται».

“Η παροχή πρόσβασης σε όλους στις αστικές μεταφορές, στους δημόσιους χώρους, στις δημόσιες υπηρεσίες και στην τεχνολογία έχει καταστεί πραγματική πρόκληση για τις κοινωνίες μας”, πρόσθεσε.

Σημείωσε ότι « η προσβασιμότητα στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον βρίσκεται ψηλά στις προτεραιότητες των προσπαθειών μας για εξασφάλιση της αξιοπρεπούς διαβίωσης και της απρόσκοπτης διακίνησης αλλά και για την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των ατόμων με αναπηρία που ταλαιπωρούνται σε καθημερινή βάση από τις αφιλόξενες δομές αστικού, κτηριακού και κοινόχρηστου περιβάλλοντος».

Η προσβασιμότητα, είπε, «επιτρέπει σε κάθε πολίτη να κινείται ελεύθερα, με ασφάλεια και αυτονομία σε όλους τους χώρους που σχετίζονται με την κοινωνική και οικονομική ζωή».

Όπως ανέφερε η Υπουργός, «προβλήματα πρόσβασης στο δομημένο περιβάλλον δεν αντιμετωπίζουν μόνο τα άτομα με αναπηρία, αλλά και τα άτομα τα οποία πιθανόν να αντιμετωπίσουν προβλήματα μειωμένης κινητικότητας σε κάποια στιγμή της ζωής τους, όπως είναι οι ηλικιωμένοι, οι γυναίκες σε προχωρημένη εγκυμοσύνη και τα μικρά παιδιά».

«Για το λόγο αυτό», πρόσθεσε, «η πολιτεία πρέπει να μεριμνά ώστε ο σχεδιασμός της κτηριακής υποδομής αλλά και των προσφερόμενων υπηρεσιών να είναι τέτοιος ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από όλους ανεξαίρετα τους πολίτες, στη μέγιστη δυνατή έκταση».

Γι’ αυτούς τους λόγους, συνέχισε, « το Υπουργείο Εσωτερικών, έχοντας την ευθύνη για την εφαρμογή του περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμου και των σχετικών Κανονισμών, προχώρησε, σε συνεργασία με το Επιστημονικό και Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου, στην ετοιμασία προσχεδίου τροποποίησης του περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμου και του Κανονισμού 61Η των περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Κανονισμών».

«Σκοπός της νομοθεσίας», είπε, « είναι να διασφαλίσει ότι κάθε οδός και οικοδομή θα σχεδιάζεται και θα κατασκευάζεται κατά τέτοιο τρόπο ώστε η χρήση τους να μη συνεπάγεται απαράδεκτους κινδύνους ατυχημάτων».

« Με βάση το νέο νομοθετικό πλαίσιο», όπως εξήγησε, «κάθε μελέτη που θα υποβάλλεται στην αρμόδια Αρχή για έκδοση άδειας οικοδομής θα πρέπει να εφαρμόζει τις πρόνοιες του τεχνικού εγγράφου που θα υποστηρίζει την εν λόγω νομοθεσία και το οποίο ετοιμάστηκε σε συνεργασία με το ΕΤΕΚ, του Εγκριμένου Έγγραφου για την Προσβασιμότητα και την Ασφάλεια στη Χρήση».

Παράλληλα, είπε, «το Υπουργείο Εσωτερικών μελετά τρόπους παροχής κινήτρων στους ιδιοκτήτες υφιστάμενων οικοδομών ώστε να προωθηθεί η εφαρμογή των προνοιών του εγγράφου και σε αυτές τις κατασκευές».

Η κα. Μαύρου ανέφερε, επίσης, ότι «το Υπουργείο Εσωτερικών έχει προτείνει τη σύσταση Συμβουλευτικής Επιτροπής η οποία θα παρακολουθεί την εφαρμογή των προνοιών του εγγράφου και θα υποβάλλει εισηγήσεις στον Υπουργό Εσωτερικών για τροποποιήσεις με σκοπό τη βελτίωση και αποτελεσματικότερη εφαρμογή της νομοθεσίας».

Ομιλία Υπουργού Συγκοινωνιών & Έργων κ. Ευθύμιου Φλουρέντζοτ

Χαιρετισμός του Υπουργού Συγκοινωνιών και ΄Εργων                          

Στην ΗΜΕΡΙΔΑ «Προσβάσιμες πόλεις»

Κυρίες και κύριοι,

Είναι με ιδιαίτερη χαρά που αποδέχτηκα την πρόσκληση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΤΕΔΕΑ (Τεχνικής Επιτροπής Διευκολύνσεων Εμποδιζόμενων Ατόμων) να παραστώ και απευθύνω το σύντομο αυτό χαιρετισμό στη σημερινή Επαγγελματική Ημερίδα.

Το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένο στα προβλήματα των ατόμων με αναπηρία εξ ου και στο Υπουργείο μας, εδρεύει  το Γραφείο Σχεδιασμού για τα Άτομα με Αναπηρία. Η αρχιτέκτονας  υπεύθυνη του Γραφείου, έχει σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει στην δρομολόγηση των αλλαγών που σχεδιάζονται και στην επικοινωνία και συνεργασία με τις Οργανώσεις Ατόμων με Αναπηρία και με άλλους φορείς.

Η Σύμβαση των δικαιωμάτων των Ατόμων με Αναπηρία που υπέγραψε η Κυπριακή Δημοκρατία και η κήρυξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση της δεκαετίας 2010 - 2020 ως δεκαετίας αφιερωμένης στην εμπέδωση της Σύμβασης, διαμορφώνουν την κοινωνία του σήμερα για ένα καλύτερο αύριο. Ιδιαίτερα το άρθρο 9 της Σύμβασης που διασφαλίζει την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία σε ίση βάση με άλλους, στο δομημένο περιβάλλον, κτήρια και πεζοδρόμια, στις μεταφορές, στις πληροφορίες και επικοινωνίες, αποτελεί για το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων ένα εφ’ όλης της ύλης «Χάρτη πλοήγησης».

Τα Τμήματα του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων έχουν πολύ σημαντικό ρόλο να παίξουν στην αλυσίδα προσβασιμότητας που συνδέει τη σύγχρονη ζωή μιας Ευρωπαϊκής κοινωνίας. Προσπάθεια όλων των φορέων είναι η δημιουργία τέτοιων δομών.

Στο στάδιο της Νομοτεχνικής επεξεργασίας βρίσκεται μια πολύ σημαντική νέα Νομοθεσία που προωθεί το Υπουργείο μας, που πιστεύουμε ότι θα αλλάξει κατά πολύ το Κυπριακό Αστικό τοπίο. Μια Νομοθεσία που σκοπό έχει την προστασία των χώρων στάθμευσης Ατόμων με Αναπηρία από την παράνομη στάθμευση σε αυτούς, από κάποιους ασυνείδητους μη δικαιούχους οδηγούς.

Είναι για όλους  αυτούς τους λόγους που το Υπουργείο μας στηρίζει την Ημερίδα αυτή προσβλέποντας όχι μόνο στην ευαισθητοποίηση του τεχνικού κόσμου, αλλά στην δέσμευση και στην αίσθηση ευθύνης του καθενός από εμάς ώστε να δημιουργηθούν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων με αναπηρίες στον τόπο μας.

Η συνεργασία του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων με τις οργανώσεις Ατόμων με αναπηρία πρέπει να θεωρείται δεδομένη, όπως δεδομένη πρέπει να είναι η εμπέδωση και υιοθέτηση της «Αρχής της Προσβασιμότητας» σε όλη την κρατική μηχανή.

Θέλουμε να είναι η εγγύηση και συνάμα η δέσμευση μας για  ένα Ανθρωποκεντρικό περιβάλλον που θα ικανοποιεί τις ανάγκες όλων των πολιτών σε όλα τα στάδια της ζωής, με σεβασμό στις

ιδιαιτερότητες του καθενός.

Καλή επιτυχία στην τόσο σημαντική Ημερίδα που διοργανώνετε και σας διαβεβαιώ ότι το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων με όλα τα Τμήματα που υπάγονται σ΄αυτό θα είναι οι κύριοι υποστηρικτές των νέων για τη χώρα μας δράσεων.